Badania USG
USG jamy brzusznej
– zawsze przyjmować leki, które są zlecone przez Państwa lekarza,
– co najmniej 6 godzin przed badaniem nie można nic jeść, dopuszcza się picie niegazowanej wody, małymi porcjami starając się przy tym unikać nadmiernego połykania powietrza,
– ważne, aby na badanie przyjść z dobrze wypełnionym pęcherzem moczowym, co umożliwi dokładną ocenę jego ściany, a u mężczyzn prostaty. Picie wody tuż przed badaniem USG nie ma sensu, gdyż cały płyn będzie w żołądku, a nie w pęcherzu moczowym.
– w miarę możliwości nie należy też żuć gumy ani palić papierosów,
– w godzinach popołudniowych/wieczornych w dzień poprzedzający badanie należy unikać pokarmów i płynów wzdymających, napojów gazowanych, jogurtów, itp.
– pacjenci z tendencją do wzdęć: poza w/w zaleceniami, powinni zachować lekkostrawną dietę już dwa dni przed badaniem, w dniu poprzedzającym badanie należy przyjmować Espumisan 3 x dziennie po 3 do 4 kapsułek (środek odgazowujący – dostępny w aptece bez recepty).
– noworodki i niemowlęta nie karmić i nie poić ok. 1-1.5 godziny przed badaniem. Celem oceny odźwiernika proszę przynieść ze sobą w butelce mleko ewentualnie inny napój,
– dzieci od 1 do 5 roku życia – badanie powinno być wykonane co najmniej 2 godziny od ostatniego posiłku. Nie poić dziecka bezpośrednio przed badaniem,
– dzieci starsze (powyżej 5 roku życia) – badanie powinno być wykonane około 4 godziny po ostatnim posiłku,
– młodzież (od 15 roku życia) badanie powinno być wykonane około 6 godzin po ostatnim posiłku,
– dzieci z tendencją do wzdęć – o ile konieczne, Espumisan – zgodnie z zaleceniami lekarza,
– nie należy opróżniać pęcherza moczowego.
Na badanie należy przynieść wyniki poprzednich badań USG danej okolicy, lub wyniki innych badań – dotyczących tego problemu.
Badanie jest bezbolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania.
Dla małych dzieci, niemowląt gabinet dysponuje dziecięcą sondą mini-convex CF4-9 (jama brzuszna, pediatria, naczynia)
Przede wszystkim absolutnie nie należy się stresować, lekarz zbierze wywiad, zapyta się co Państwu dolega, poprosi o położenie się na leżance oraz odsłonienie badanej okolicy, czyli brzucha. Na skórę nakłada się specjalny żel (podgrzewany w przystawce do aparatu USG), który umożliwia płynne przesuwanie głowicy aparatu po skórze na brzuchu, jak również zapobiega odbijaniu fal akustycznych. Obraz badania danego narządu ukazuje się na monitorze. Lekarz przeprowadzający USG brzucha może dowolnie powiększać obraz w celu lepszej diagnostyki.
USG jamy brzusznej to bezbolesne, nieinwazyjne badanie, które pozwala na ocenę takich narządów jak: wątroba, trzustka, śledziona, pęcherzyk żółciowy, drogi żółciowe, nerki, aorta oraz duże naczynia krwionośne i pęcherz moczowy, u mężczyzn ocena gruczołu krokowego, u kobiet narządów rodnych.
Poprzez wykonanie badania USG jamy brzusznej można ocenić nie tylko wielkość narządów i nieprawidłowości w ich strukturze, ale i wykryć guzy, torbiele, choroby jak m.in. kamica nerek czy kamica pęcherzyka żółciowego, tętniak aorty brzusznej, zapalenie trzustki, rak nerki, rak wątroby, zapalenie wyrostka robaczkowego, można również ocenić czy w jamie brzusznej znajduję się płyn.
W przypadku znalezienia zmian podejrzanych najbliższa Poradnia Onkologiczna znajduje się w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Wojewódzkim im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu, gdzie nie jest wymagane skierowanie
https://szpitaljp2.zam.pl/jednostki-medyczne/poradnie-specjalistyczne/poradnia-onkologiczna/
USG tarczycy, ślinianek, węzłów chłonnych, tkanek miękkich szyi
– nie trzeba być na czczo,
– zawsze przyjąć leki zlecone przez Państwa lekarza,
– bezpośrednio przed badaniem należy zdjąć biżuterię z szyi, korale, naszyjniki itp.
Badanie przeprowadza się w pozycji leżącej, pod szyję zostanie podłożony zagłówek celem lepszego uwidocznienia tkanek miękkich szyi. Lekarz smaruje szyję specjalnym żelem (podgrzewanym w przystawce do aparatu USG), a następnie przesuwa głowicę aparatu po skórze szyi, celem precyzyjnej oceny.
USG tarczycy, (ślinianek, węzłów chłonnych szyi) umożliwia jej/ich pomiar, wykrywa wszelkie zmiany w obrębie gruczołu, jak guzki, torbiele, powiększenie lub zmniejszenie, a także stany zapalne. Badanie to jest zupełnie bezbolesne, szybkie, nieinwazyjne i można je wykonywać wielokrotnie.
USG piersi
– nie trzeba być na czczo,
– zawsze przyjąć leki zlecone przez Państwa lekarza,
– warto aby skóra w dołach pachowych była wydepilowana,
– wziąć ze sobą wcześniejszą dokumentację medyczną oraz wygodnie się ubrać.
Badanie USG piersi jest zupełnie bezinwazyjne, zupełnie bezpieczne, można je wykonywać zawsze, również w ciąży i podczas karmienia, zalecane zwłaszcza u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną.
Wykonuje się w pozycji leżącej, ocenia się doły pachowe pod kątem węzłów chłonnych i/lub innych nieprawidłowości, oraz obydwie piersi.
Wynik każdego badania USG zawiera podsumowanie w skali BI-RADS (najbardziej przystępnie dla Pacjentek jest to opisane https://www.braster.eu/pl/system-braster/profilaktyka/artykuly/skala-birads )
Badanie USG piersi to jedno z najważniejszych badań profilaktycznych, na które systematycznie powinna zgłaszać się każda dorosła kobieta. Jest ono zupełnie bezpieczne, bezbolesne i całkowicie nieinwazyjne, a pozwala wykrywać w piersiach różnego rodzaju zmiany – włókniaki, tłuszczaki czy guzy, również nowotworowe.
W celach profilaktycznych – każda dorosła kobieta powinna zgłaszać się na to badanie mniej więcej raz do roku (nie rzadziej niż co 18-24 miesiące), a w przypadku kobiet obarczonych ryzykiem raka piersi rodzinnie – nawet dwa razy do roku.
Oprócz tego, USG piersi wykonuje się u kobiet z niepokojącymi objawami, takimi jak:
- ból piersi,
- zmiana kształtu piersi,
- nagła asymetria piersi,
- wciągnięcie brodawki sutkowej do środka,
- wyciek z brodawki sutkowej,
- zmiany wykryte podczas samobadania piersi.
O regularnym USG piersi muszą pamiętać również kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną oraz po przebytych nowotworach piersi.
Badanie USG Doppler tętnic szyjnych i kręgowych
– nie wymaga specjalnego przygotowania,
– należy jedynie pamiętać, aby nie zakładać ubrań z wysokim kołnierzem lub golfem, które utrudnią wykonanie badania oraz naszyjników,
– zawsze brać leki przepisane przez Państwa lekarza.
Badanie odbywa się w pozycji leżącej. Niekiedy w trakcie badania lekarz może poprosić
o lekkie odchylenie głowy do tyłu. Do badania używana jest głowica, którą przykłada się najpierw po jednej, później po drugiej stronie szyi w miejscu przebiegu naczyń.
Badanie tętnic szyjnych i kręgowych metodą USG Doppler pozwala ocenić m.in.:
grubość ścian naczyń krwionośnych oraz ich średnicę – szczególnie grubość
kompleksu intima-media (ang. intima-media thickness, IMT), tj. środkowej części ściany tętnicy szyjnej wspólnej ok. 1 cm poniżej jej rozwidlenia na tętnice wewnętrzną i zewnętrzną, wraz z błoną wewnętrzną;
szybkość i kierunek przepływu krwi;
tzw. gradient ciśnień,
które to parametry pozwalają diagnozować ewentualne zwężenia tętnic, lokalizować je, a także określać ich stopień. Ultrasonografia umożliwia wykrycie niedrożności, zatorów,
przyściennych skrzeplin (nawet niewielkich), silnie ukrwionych guzów nowotworowych,
tętniaków oraz anomalii i malformacji naczyniowych, czyli nieprawidłowości w budowie naczyń. Co więcej, w toku badania oszacować da się również ryzyko zatoru, oceniając morfologię tudzież tzw. echogeniczność blaszki miażdżycowej (jeśli ma ona nieregularną powierzchnię, prawdopodobieństwo oderwania się jej fragmentu rośnie).
W ramach profilaktyki, regularnie (czyli co najmniej raz na rok) procedurze tej powinny się poddawać osoby po 60. roku życia, zwłaszcza te, u których ryzyko rozwoju miażdżycy jest podwyższone, a więc:
mężczyźni;
palacze papierosów;
osoby z nadwagą lub otyłe;
pacjenci z cukrzycą, insulinoopornością, chorobą wieńcową, nadciśnieniem lub odbiegającymi od normy wynikami lipidogramu (jak zaburzony stosunek frakcji cholesterolu HDL i LDL czy znacząco wysoki poziom cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów);
krewni pacjentów po przebytym udarze mózgu lub zawale serca oraz pacjentów z dziedziczną dyslipidemią.
Wśród bezpośrednich wskazań do USG Doppler tętnic szyjnych wymienić można natomiast przebyte urazy w obrębie szyi, patologiczne szmery stwierdzone w badaniu osłuchowym oraz symptomy sugerujące niedokrwienie ośrodkowego układu nerwowego, tj.:
nawracające bóle lub zawroty głowy;
zasłabnięcia, zamroczenia, omdlenia;
zaburzenia równowagi, pamięci, wzroku (w tym epizody jego kilkuminutowej utraty,
częściowej bądź całkowitej);
zaburzenia czuciowe – np. drętwienia, niedoczulice, przeczulice;
szumy uszne, pogorszenie słuchu.
Ultrasonografię dopplerowską tętnic kręgowych i szyjnych należy wykonać ponadto
u pacjentów, którzy doświadczyli udaru mózgu lub przemijającego ataku niedokrwiennego (ang. transient ischemic attack, TIA), objawiającego się m.in. niedowładami, niedowidzeniem, zaburzeniami mowy czy utratą przytomności. Co więcej, badanie dobrze jest u nich
też kontrolnie powtarzać, podobnie jak u osób:
ze zdiagnozowaną miażdżycą – aby monitorować skuteczność terapii (np. jeśli pomimo
stosowania leków blaszka miażdżycowa się zwiększa, wynik USG pozwala podjąć decyzję
o podjęciu leczenia inwazyjnego);
po zabiegu endarterektomii – czyli usunięcia blaszki miażdżycowej;
z założonymi stentami.
USG tętnic szyjnych wykonuje się również przed operacjami z zakresu chirurgii naczyniowej, aby lepiej się do nich przygotować i ograniczyć prawdopodobieństwo wystąpienia ewentualnych powikłań.
Badanie USG Doppler tętnic kończyn dolnych
– nie wymaga specjalnego przygotowania,
– należy jedynie pamiętać, aby założyć krótkie spodenki, gdyż badanie zaczyna się od pachwin, i po prostu wygodnie się ubrać,
– zawsze brać leki przepisane przez Państwa lekarza.
Badanie pomaga w diagnostyce schorzeń takich jak:
miażdżyca kończyn dolnych;
tętniaki;
niedrożność lub zwężenia tętnic;
zespoły uciskowe – gdy kończyna ulega niedokrwieniu, bo na tętnice wywierany jest nacisk przez sąsiednie struktury;
malformacje naczyniowe;
przetoki tętniczo-żylne – czyli nieprawidłowe połączenia naczyń obu rodzajów;
choroba Bürgera – czyli zakrzepowo-zrostowe zapalenie naczyń, które dotyka najczęściej młodych mężczyzn palących papierosy i grozi nawet amputacją kończyny.
Badanie USG Doppler tętnic kończyn dolnych
– nie wymaga specjalnego przygotowania,
– należy jedynie pamiętać, aby założyć krótkie spodenki, gdyż badanie zaczyna się od pachwin, i po prostu wygodnie się ubrać,
– zawsze brać leki przepisane przez Państwa lekarza.
Badanie pomaga w diagnostyce schorzeń takich jak:
miażdżyca kończyn dolnych;
tętniaki;
niedrożność lub zwężenia tętnic;
zespoły uciskowe – gdy kończyna ulega niedokrwieniu, bo na tętnice wywierany jest nacisk przez sąsiednie struktury;
malformacje naczyniowe;
przetoki tętniczo-żylne – czyli nieprawidłowe połączenia naczyń obu rodzajów;
choroba Bürgera – czyli zakrzepowo-zrostowe zapalenie naczyń, które dotyka najczęściej młodych mężczyzn palących papierosy i grozi nawet amputacją kończyny.
Badanie USG Doppler żył kończyn dolnych
Ultrasonografia dopplerowska żył kończyn dolnych bywa wykonywana kontrolnie w celu monitorowania przebiegu i efektów leczenia m.in. zakrzepicy czy przewlekłej niewydolności żylnej, a także jako procedura kwalifikacyjna do zabiegów z zakresu chirurgii naczyniowej tudzież narzędzie kontroli pooperacyjnej.
– nie wymaga specjalnego przygotowania,
– należy jedynie pamiętać, aby założyć krótkie spodenki, gdyż badanie zaczyna się od pachwin, i po prostu wygodnie się ubrać,
– zawsze brać leki przepisane przez Państwa lekarza.
Pierwsze badanie USG Doppler kończyn dolnych należy rozważyć natomiast w kontekście wystąpienia objawów takich jak:
niewyjaśnionego pochodzenia bóle, tkliwość, obrzęki nóg – np. w trakcie wysiłku, ale też po długim staniu;
uczucie ciężkości nóg, wrażenie opuchlizny;
bolesne skurcze łydek – szczególnie w nocy;
mrowienie, drętwienie nóg bądź ich fragmentów, ewentualnie zaburzenia czucia (tzw. parestezje) innego typu – zwłaszcza gdy nasilają się w godzinach wieczornych;
owrzodzenia skóry podudzi, żylaki, „pajączki” (fachowo: teleangiektazje) na nogach;
zmiany skórne w rodzaju przebarwień czy zasinień;
relatywnie nagła zmiana długości obwodu jednej lub obu kończyn dolnych;
problemy z gojeniem się ran na nogach;
nadmierne wyziębienie stóp;
wzrost ciepłoty kończyny, zwłaszcza wraz z bolesnością i zaczerwienieniem – w tym wypadku konsultacja lekarska powinna mieć charakter pilny.
USG Doppler kończyn dolnych zleca się ponadto po poważnych urazach w ich obrębie, przy podejrzeniu malformacji naczyniowych, zatorów żylnych, zakrzepicy lub zatorowości płucnej, a niekiedy też w przypadku omdleń, zawrotów głowy i profilaktycznie w ciąży, kiedy to wskutek zmian hormonalnych pacjentki bardziej narażone są na problemy żylne.